W dniu 12 czerwca 2024 Sekcja Aktualne Wyzwania Sztucznej Inteligencji przy PTI na zaproszenie przewodniczącego Grzegorza Napieralskiego miała przyjemność wystąpić przed Podkomisją stałą do spraw sztucznej inteligencji i przejrzystości algorytmów Sejmu RP. Prezentacja rekomendacji dotyczących etycznego tworzenia, wdrażania i wykorzystania AI spotkała się z dużym zainteresowaniem i dyskusja będzie kontynuowana na kolejnych spotkaniach. Zgodnie z misją Sekcji AWSI udostępniamy prezentację publicznie, zachęcając do dyskusji.
Co to jest Etyczne AI?
Etyka wydaje się być czasem filozoficznym i abstrakcyjnym zagadnieniem, jednak w kontekście technologii staje się elementem praktycznym i konkretnym zestawem wyborów, których dokonują twórcy systemów. Etyczna sztuczna inteligencja to taka, która uwzględnia dobro społeczne oraz odpowiedzialność za skutki wdrożonych innowacji. Etyczna AI zakłada minimalizowanie negatywnych skutków dla ludzi i środowiska oraz promowanie takich wartości, jak nadzorcza rola człowieka, przejrzystość, bezpieczeństwo danych, ochrona prywatności, równość i poszanowanie praw człowieka.
Dlaczego Etyka AI jest ważna?
Systemy AI, które są etycznie zaprojektowane i wdrożone, mogą znacznie przyczynić się do dobrobytu społecznego. Natomiast systemy AI źle zaprojektowane i wdrożone mogą równie skutecznie zwiększyć szkody społeczne. Sama zgodność z prawem i standardami technicznymi nie wystarcza, aby systemy AI przyniosły korzyści społeczne. Celem inicjatyw takich jak sekcja AWSI jest promowanie wyważonego podejścia, które dba o korzyści społeczne, jednocześnie minimalizując potencjalne szkody wyrządzone przy pomocy systemów AI.
Przedstawiciele AWSI (od lewej: Przemysław Biecek, Wojciech Bednaruk, Michał Nowakowski) z Wiceministrem Cyfryzacji, Dariuszem Standerskim
Interdyscyplinarne AWSI
Członkowie AWSI to interdyscyplinarna grupa składająca się z przedstawicieli nauki, biznesu i administracji, w tym prawników, inżynierów oraz etyków. Połączenie różnych perspektyw pozwala zbudować kompleksowe i zrównoważone rozwiązania AI, w tym identyfikować ukryte zagrożenia i uwzględnić różne priorytety. Zapewnienie zgodności z przepisami, solidności technicznej i norm etycznych zwiększa akceptację i zaufanie społeczne.
Ramy etyczne
Do prac niezbędne są wytyczne, które ujednolicą definicje, zapewnią spójność koncepcyjną i umożliwią “operacjonalizację”. Tak określone ramy umożliwiają różnym interesariuszom, takim jak naukowcy, decydenci, firmy i społeczeństwo obywatelskie, efektywną komunikację i budowanie wspólnego zrozumienia tej złożonej tematyki. AWSI rekomenduje przyjęcie ram etycznych stworzonych przez Komisję Europejską, które stanowią jedną z podstaw regulacji AI w UE (AI Act), zwiększając ich znaczenie i skuteczność w praktyce.
Wyzwania operacjonalizacji
Technologie AI odzwierciedlają i wpływają na ludzkie wartości. Dlatego też każdy wybór opcji w ramach projektu powinien uwzględniać zasady etyczne, szacunek dla wartości ludzkich oraz dążyć do pozytywnego wpływu na społeczeństwo.
Wyzwaniem dla projektantów i wdrażających systemy AI jest przetłumaczenie wytycznych etycznych na konkretne decyzje projektowe, gdyż są one sformułowane w sposób ogólny i abstrakcyjny. Sekcja AWSI zwraca uwagę na ten aspekt, promując współpracę specjalistów z różnych dziedzin, wymagającą zrozumienia zarówno technicznych aspektów, jak i wiedzy na temat etyki i odpowiednich przepisów prawa.
Przedstawiciele AWSI (od lewej: Michał Nowakowski, Przemysław Biecek, Wojciech Bednaruk) na spotkaniu Podkomisji Sejmowej ds. Przejrzystości Algorytmów i Sztucznej Inteligencji
Jak sprostać wyzwaniom? Sekcja AWSI przygotowała listę rekomendacji pozwalających na budowę ekosystemu sprzyjającego etycznej AI. Obejmuje ona m.in. dialog z decydentami i legislatorami, szeroko zakrojone programy edukacyjne, partnerstwo publiczno-prywatne, tworzenie rad doradczych i zapewnienie wsparcie koncepcyjnego, tworzenie regulacji i standardów, a także wdrożenie mechanizmów umożliwiających obywatelom zgłaszanie obaw i problemów związanych z AI.
Poniżej udostępniamy prezentację i zachęcamy do dyskusji oraz aktywnego udziału w spotkaniach sekcji AWSI (spotkania odbywają się w trybie hybrydowym: offline na Politechnice Warszawskiej i online).
- Prezentacja AWSI: Etyczne aspekty tworzenia, wdrażania i wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji: od teorii do praktyki
- Transmisję z posiedzenia Podkomisji znaleźć można na stronie: https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=1D584A950862A7E1C1258B35003AA18A